Jakie konkretne zadania w wybranych zawodach są najbardziej narażone na automatyzację i przejęcie przez AI?
Zawody zagrożone przez AI to przede wszystkim te, w których dominują czynności rutynowe, biurowe i analityczne. Sztuczna inteligencja przejmuje zadania związane z przetwarzaniem dokumentów, analizą danych oraz generowaniem treści. Automatyzacja obejmuje m.in.:
- raportowanie finansowe i prognozowanie cash flow (finanse),
- compliance i wykrywanie nadużyć (zarządzanie ryzykiem),
- procesy rekrutacyjne i personalizacja rozwoju (HR),
- wsparcie techniczne i zarządzanie incydentami (IT),
- planowanie i logistyka (działy supply chain).
Zawody zagrożone przez AI szczególnie dotknięte są w obszarach obsługi klienta (32%), operacji IT (30%) oraz marketingu i sprzedaży (18%).
Rozwój nowych technologii może zrekompensować utratę miejsc pracy w zawodach zagrożonych automatyzacją?
Zawody zagrożone przez AI mogą ulec redukcji, ale jednocześnie pojawiają się nowe role zawodowe. Choć środowiska rządowe i eksperckie zapowiadają wzrost zapotrzebowania na nowe zawody, nie ma jeszcze jednoznacznych danych potwierdzających, że liczba powstających stanowisk zrekompensuje te likwidowane. Obecnie w 20 najbardziej zagrożonych zawodach pracuje ok. 3,68 mln osób, a prognozy mówią o 30% ryzyku zastąpienia do 2030 roku.
W jaki sposób wspólna kontrola procesu wdrażania AI na poziomie UE może ograniczyć negatywne skutki dla jakości pracy i zatrudnienia?
Zawody zagrożone przez AI znajdują się w centrum uwagi europejskich polityk. Ministrowie państw UE akcentują konieczność monitorowania przestrzegania praw pracowniczych oraz zapewnienia ochrony socjalnej. W tym celu przedstawione zostały założenia rozporządzenia chroniącego rynek pracy o nazwie AI Act (art. z dnia 24 Marca, 2025)
Choć intencje są jasne, brak szczegółowych informacji o konkretnych mechanizmach wdrożenia tej kontroli.
Działania rządu w obszarze planowanego zabezpieczenia rynku pracy zostało przedstawione w artykule z dnia 13 Marca, 2025
Które obszary zawodowe najbardziej odczują redukcję zatrudnienia, a które głównie przekształcenie obowiązków?
Zawody zagrożone przez AI to nie tylko przypadki utraty pracy, lecz także przekształcenia obowiązków. AI pozwala uprościć lub przejąć żmudne zadania, umożliwiając pracownikom skupienie się na bardziej strategicznych działaniach. Szczególnie narażone są branże takie jak finanse, IT, prawo, matematyka czy administracja. Trudno jednak jednoznacznie określić, czy skutki będą dotyczyć głównie transformacji, czy realnych redukcji zatrudnienia.
Lokalne czynniki, takie jak koszty pracy czy kwestie zgodności z przepisami, wpływają na tempo wdrażania AI w Polsce?
Zawody zagrożone przez AI mogą jeszcze przez pewien czas być względnie bezpieczne w Polsce ze względu na:
- Niskie koszty pracy, które zmniejszają motywację do inwestowania w automatyzację.
- Obawy związane z przetwarzaniem danych na zewnętrznych serwerach oraz zgodność z regulacjami compliance. Te czynniki spowalniają tempo wdrażania AI, ale nie eliminują ryzyka w dłuższej perspektywie.
Czy omawiano konkretne polityki mające na celu połączenie wdrażania technologii z ochroną praw pracowniczych?
Zawody zagrożone przez AI były tematem rozmów unijnych ministrów, którzy omawiali potrzebę łączenia innowacji z poszanowaniem praw pracowników. Choć uznano konieczność utrzymania wysokiej jakości ochrony socjalnej, nie przedstawiono szczegółowych rozwiązań czy polityk zapewniających ten balans.
Automatyzacja może pomóc w kontekście spadającej liczby pracowników, bez jednoczesnego zwiększania nierówności społecznych
Zawody zagrożone przez AI mogą odegrać rolę w rekompensowaniu niedoborów kadrowych wynikających z trendów demograficznych. W Polsce do 2035 roku może ubyć nawet 12,5% osób aktywnych zawodowo. Automatyzacja może zwiększyć produktywność i pozwolić na utrzymanie potencjału gospodarczego, ale konieczne jest zapewnienie, by nie pogębiała ona nierówności i nie prowadziła do nadmiernej presji na pracowników.
Podsumowanie
Zawody zagrożone przez AI to temat, który wymaga całościowego podejścia — łączącego analizę danych, planowanie polityk publicznych oraz świadome wdrażanie technologii. Jedynie współpraca instytucji państwowych, sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego pozwoli ograniczyć negatywne skutki i w pełni wykorzystać potencjał AI.
