Wpływ AI na rynek pracy w Polsce
Sztuczna inteligencja (AI) staje się coraz bardziej powszechna w życiu zawodowym, a jej potencjalny wpływ na rynek pracy budzi liczne obawy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) prowadzi konsultacje dotyczące stworzenia listy zawodów zagrożonych przez AI. Ma to na celu określenie regulacji ograniczających wykorzystanie technologii w określonych profesjach.
Lista zawodów zagrożonych przez AI
Na podstawie analizy Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) wskazano 20 zawodów, które mogą ulec istotnym zmianom pod wpływem automatyzacji i AI. Zawody zagrożone przez AI obejmują różne branże i specjalizacje:
Podział według branż i specjalizacji
- Finanse i administracja:
- Specjaliści ds. finansowych
- Pracownicy ds. finansowo-statystycznych
- Średni personel ds. finansowych
- Urzędnicy państwowi ds. nadzoru
- Specjaliści ds. administracji i zarządzania
- Prawo i zarządzanie:
- Specjaliści z dziedziny prawa
- Kierownicy ds. obsługi biznesu i zarządzania
- Kierownicy ds. sprzedaży, marketingu i rozwoju
- Kierownicy ds. technologii informatycznych i telekomunikacyjnych
- Technologia i IT:
- Analitycy systemów komputerowych i programiści
- Specjaliści ds. baz danych i sieci komputerowych
- Edukacja i nauka:
- Nauczyciele akademiccy
- Matematycy, aktuariusze i statystycy
- Media i kultura:
- Literaci, dziennikarze i filolodzy
- Bibliotekoznawcy, archiwiści i muzealnicy
- Sprzedaż i marketing:
- Specjaliści ds. sprzedaży, marketingu i public relations
- Sekretarki i asystenci
- Inżynieria i przemysł:
- Inżynierowie (z wyłączeniem elektrotechnologii)
Podział według płci
W zawodach zagrożonych przez AI zatrudnionych jest obecnie 3,68 mln Polaków, z czego 2,16 mln to kobiety, a 1,53 mln to mężczyźni (dane Polskiego Instytutu Ekonomicznego). Wskazuje to, że automatyzacja może mieć większy wpływ na kobiety, zwłaszcza w sektorach administracyjnych, księgowości, edukacji i kultury.
Planowane działania Rządu
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej prowadzi obecnie szeroko zakrojone konsultacje dotyczące utworzenia rejestru zawodów chronionych przed AI. W założeniach projekt ten ma na celu:
- Ochronę zawodów kreatywnych (artystów, dziennikarzy, pracowników sektora kultury i języka);
- Regulację wykorzystania AI w niektórych branżach, takich jak edukacja, psychoterapia i wymiar sprawiedliwości;
- Zapewnienie miejsc pracy i wprowadzenie standardów globalnych dotyczących użycia AI.
Choć inicjatywa ma na celu ochronę miejsc pracy, budzi również kontrowersje. Krytycy, w tym Forum Obywatelskiego Rozwoju, wskazują, że może to uczynić Polskę mniej konkurencyjną gospodarczo i spowolnić rozwój technologiczny kraju. Wskazują oni na konieczność adaptacji do zmian i inwestycji w edukację cyfrową zamiast wprowadzania ograniczeń w korzystaniu z AI.
Podsumowanie
Transformacja cyfrowa jest nieunikniona, a wpływ AI na rynek pracy będzie się pogłębiać. Zawody zagrożone przez AI stanowią wyzwanie dla rynków pracy na całym świecie. Choć Rząd podejmuje inicjatywy mające na celu ochronę zawodów przed automatyzacją, niezbędna jest również szeroka debata na temat przyszłości rynku pracy i dostosowania go do nowych realiów technologicznych.
