Z najnowszych analiz Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) wynika, że robotyzacja polskich firm przebiega selektywnie, koncentrując się głównie w określonych segmentach rynku. Badania przeprowadzone pod koniec 2024 roku wśród 1000 firm oraz dodatkowe dane od 378 eksporterów ze stycznia 2025 roku pokazują, że roboty wkroczyły do biznesu przede wszystkim w przedsiębiorstwach dużych, eksportowych i z udziałem kapitału zagranicznego.

Skala robotyzacji w Polsce – dane ogólne

Zgodnie z wynikami badań, roboty przemysłowe stosuje obecnie 18% dużych firm zatrudniających powyżej 250 pracowników. W przypadku mniejszych podmiotów odsetki te są zdecydowanie niższe – zaledwie 4% małych i średnich firm oraz 3% mikroprzedsiębiorstw wdrożyło rozwiązania z zakresu robotyzacji.

Kapitał jako motor wdrażania technologii

Istotną rolę w procesie automatyzacji odgrywa pochodzenie kapitału. Firmy z przewagą lub pełnym udziałem kapitału zagranicznego wykazują znacznie większe zaawansowanie w robotyzacji – odpowiednio 20% i 17% tych podmiotów stosuje roboty. Dla porównania, wśród firm wyłącznie z kapitałem polskim wskaźnik ten wynosi jedynie 4%.

Jak podkreśla PIE, „kapitał zagraniczny daje mocny impuls robotyzacji”, co przekłada się na przewagę technologiczną firm o bardziej międzynarodowym profilu działalności.

Sektory i eksport – kluczowe czynniki

Najwyższy poziom robotyzacji odnotowano w sektorze przetwórstwa przemysłowego, zwłaszcza w firmach nastawionych na eksport. W tej grupie robotyzację wdrożyła lub wdraża jedna trzecia przedsiębiorstw. Wartość eksportu okazuje się kluczowa – w firmach eksportujących powyżej 10 mln euro, aż 60% wdrożyło rozwiązania robotyczne. Dla porównania, w firmach z eksportem poniżej 10% udziału w sprzedaży, wskaźnik ten wynosi 21%.

Według analityków PIE, uczestnictwo w globalnych łańcuchach wartości sprzyja inwestycjom w automatyzację. Firmy działające w ramach sieci międzynarodowych korporacji są bardziej skłonne do adaptacji zaawansowanych technologii, co potwierdza, że roboty wkroczyły do biznesu nie tylko jako narzędzie efektywności, ale i jako element strategii konkurencyjności.

Profil firm inwestujących w robotyzację

W świetle zebranych danych najlepiej rozwinięta robotyzacja występuje w dużych przedsiębiorstwach eksportowych, które nie konkurują wyłącznie ceną. Takie podmioty częściej posiadają środki oraz motywację do inwestowania w nowoczesne rozwiązania technologiczne, pozwalające zwiększyć wydajność oraz zautomatyzować procesy produkcyjne.

Z drugiej strony, małe i średnie firmy, zwłaszcza te działające wyłącznie na rynku lokalnym, pozostają znacznie mniej zaawansowane technologicznie. Wskazuje się, że to właśnie te przedsiębiorstwa najbardziej potrzebują wsparcia w zakresie wdrażania robotyzacji.

Robotyzacja w Polsce – wnioski

Obraz wyłaniający się z badań PIE jest jednoznaczny –robotyzacja w Polsce ma charakter nierównomierny i skupia się głównie w konkretnych segmentach rynku. Choć roboty wkroczyły do biznesu, to proces ten postępuje zróżnicowanym tempem w zależności od wielkości firmy, rodzaju kapitału, profilu eksportowego oraz sektora działalności.

Jak podkreślają autorzy opracowania:
„To pokazuje, że robotyzacja w Polsce zachodzi w sposób selektywny w konkretnych kategoriach firm”.

Podsumowanie

Wdrażanie robotyzacji pozostaje jednym z kluczowych wyzwań dla polskiego rynku pracy i sektora przemysłowego. Przyszłość tej transformacji będzie zależeć od wsparcia instytucjonalnego, dostępności finansowania oraz zdolności firm do integracji z międzynarodowymi łańcuchami wartości. Niewątpliwie jednak roboty wkroczyły do biznesu i stają się jednym z głównych narzędzi budowania konkurencyjności w wybranych segmentach polskiej gospodarki.